Czym jest udar mózgu?
Udar mózgu to obumarcie części tego narządu wskutek zatrzymania dopływu krwi do tkanki mózgowej. Wyróżnić można się dwa główne rodzaje udaru: niedokrwienny i krwotoczny. Objawy udaru zależą od tego, jaka część mózgu została uszkodzona
Udar niedokrwienny –tętnica zaopatrująca część mózgu w krew jest niedrożna, oznacza to, że krew nie przepływa lub przepływa w niewystarczającej ilości jakie potrzebuje mózg. Najczęstszą przyczyną takiej sytuacji jest miażdżyca ( blaszki miażdżycowe gromadzone w naczyniu utrudniają przepływ krwi) lub zator (zablokowanie naczynia przez powstałą skrzeplinę)
Udar krwotoczny- potocznie nazywany wylew, powstaje w wyniku pęknięcia ściany tętnicy mózgowej i wylania się krwi poza naczynie. Krew, która wydostaje się z uszkodzonego naczynia niszczy okoliczną tkankę nerwową, skutkuje również wzrostem ciśnienia wewnątrz czaszki, co zaburza czynność całego mózgu. Krew nie dociera do tkanki mózgowej w obszarze zaopatrywanym przez pękniętą tętnicę.
Choroby naczyń mózgowych, a w szczególności udar mózgu, są coraz istotniejszym problemem zarówno medycznym, społecznym jak i ekonomicznym. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zdefiniowała udar mózgu jako nagłe wystąpienie ogniskowych lub uogólnionych zaburzeń funkcji ośrodkowego układu nerwowego utrzymujących się dłużej niż 24 godziny lub prowadzących wcześniej do śmierci; objawy występują wyłącznie na skutek zaburzeń naczyniowych: zawału mózgu (ok. 80% wszystkich udarów), pierwotnego krwotoku śródmózgowego (ok. 10%), krwotoku podpajęczynówkowego (ok. 5%), innej przyczyny (ok. 5%). Jego typowe objawy to: nagłe wystąpienie jednostronnego niedowładu lub porażenia kończyn i twarzy, jednostronne nagłe drętwienie lub zaburzenie czucia, trudności w wypowiadaniu słów lub rozumieniu mowy, zaburzenia widzenia, niemożność utrzymania stojącej postawy ciała oraz bardzo silny ból głowy. Jeżeli objawy ogniskowego uszkodzenia mózgu trwają krócej niż 24 godziny, stan taki określa się mianem przemijającego niedokrwienia mózgu (ang. TIA – Transient Ischemic Attack). Obraz kliniczny udaru mózgu zależy od lokalizacji miejsca uszkodzenia w ośrodkowym układzie nerwowym. Udar jest chorobą rozpoczynającą się nagle i w krótkim czasie może doprowadzić do głębokiej niesprawności i całkowitej niesamodzielności w czynnościach codziennych.
Czynniki sprzyjające powstaniu udaru.
a/ czynniki niemodyfikowalne: wiek, płeć, rasa, czynniki genetyczne, lokalizacja geograficzna miejsca zamieszkania.
b/ czynniki modyfikowalne ( na które mamy wpływ) eliminacja ich może redukować ryzyko wystąpienia udaru w bardzo znacznym stopniu. Zaliczamy do nich przede wszystkim: nadciśnienie tętnicze, choroby serca (m.in. migotanie przedsionków, zapalenie wsierdzia, świeży zawał mięśnia serca, sztuczne zastawki), palenie tytoniu, podwyższony poziom cholesterolu i lipidów w surowicy krwi, bezobjawowe zwężenie tętnic szyjnych, przebyte przemijające zaburzenia krążenia mózgowego, cukrzyca, hiperinsulinemia i oporność na insulinę, otyłość, brak aktywności fizycznej, stany nadmiernej krzepliwości krwi, nadużywanie alkoholu, uzależnienie od narkotyków, niewłaściwa dieta.
Podstawą rozpoznania udaru mózgu jest badanie neurologiczne oraz badanie neuroobrazujące.
W leczeniu udaru niedokrwiennego mózgu tromboliza dożylna jest aktualnie podstawową metodą terapii o udokumentowanej skuteczności.
Wałcz, dnia 12.03.2018 r
Przygotowano na podstawie Regulaminu konkursu „Profilaktyka chorób naczyń mózgowych” POWR.05.01.00-IP.05-00-004/17