Migotanie przedsionków pięciokrotnie zwiększa ryzyko udaru niedokrwiennego mózgu. Nie zawsze jest je łatwo zdiagnozować, dlatego warto zwrócić uwagę, czy u naszych bliskich, szczególnie osób w podeszłym wieku, serce bije miarowo. Jeśli nie, może to być sygnał, że potrzebna jest szczegółowa diagnostyka i leczenie arytmii, by zapobiec udarowi niedokrwiennemu mózgu, który grozi kalectwem lub śmiercią – radzą eksperci z Sekcji Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.
Pracę serca możemy porównać z działaniem pompy, która pracuje miarowo i w sposób uporządkowany. Przedsionki oraz komory kurczą się regularnie, zapewniając prawidłowy przepływ krwi w ciele człowieka. Niekiedy wskutek różnych nieprawidłowości w powstawaniu i rozchodzeniu się impulsów elektrycznych, może dojść do zakłócenia prawidłowej pracy serca. Jednym z najczęściej występujących zaburzeń rytmu jest właśnie migotanie przedsionków. Polega ono na całkowicie nierównomiernej, często istotnie przyspieszonej pracy komór serca, a przedsionki nie kurczą się wcale. Powoduje to zastój krwi w przedsionkach i zwiększone ryzyko tworzenia się skrzeplin w jamach serca. Natomiast nieregularna praca komór może prowadzić do rozwoju niewydolności serca, zwłaszcza w przypadkach, gdy rytm serca jest jednocześnie niemiarowy i istotnie przyspieszony.
Przyczyny migotania przedsionków : najczęstsze z nich
- schorzenia sercowo-naczyniowe – na przykład wady zastawek serca, wady wrodzone serca, nadciśnienie tętnicze, zapalenie osierdzia i mięśnia sercowego, choroba wieńcowa, kardiomiopatia,
- komplikacje po operacjach kardiologicznych – zwłaszcza po założeniu by-passów (w fachowym żargonie: po pomostowaniu aortalno-wieńcowym),
- powikłania po przyjmowaniu niektórych leków i dopalaczy, a także po nadmiernym spożyciu alkoholu i kofeiny,
- cukrzyca,
- choroby płuc,
- nadczynność tarczycy.
- choroby ogólnoustrojowe zajmujące także serce – między innymi skrobiawica, hemochromatoza, sarkoidoza czy nowotwory.
- guz chromochłonny,
Każdego roku około 3 milionów pacjentów na świecie z migotaniem przedsionków doznaje udaru. Dochodzi do niego zwykle wtedy, gdy migotanie przedsionków nie jest wcześnie rozpoznane i właściwie leczone. Udar w przebiegu migotania przedsionków bywa znacznie poważniejszy, grozi ciężkim, nieodwracalnym inwalidztwem i może prowadzić do śmierci .
Czy wiesz, że :
Jedną z metod pozwalających na wykrycie migotania przedsionków jest mierzenie tętna.
Czym jest tętno?
Tętno, inaczej puls, to według definicji medycznej „ falowy ruch tętnic uzależniony od skurczów serca i od elastyczności naczyń tętniczych”. Jest to ilość skurczów serca na minutę. U dorosłego wynosi ok. 70 (od 60 do 80). Gdy odpoczywasz, śpisz serce bije wolniej, przyspiesza natomiast podczas wysiłku fizycznego czy stresu. Jeśli cały czas bije szybciej niż powinno, mogą pojawić się problemy zdrowotne.
Pomiar tętna
„Badanie tętna jest łatwe, szybkie i nie wymaga użycia specjalistycznego sprzętu ani wizyty w przychodni. Można je przeprowadzić samemu, ale może też je wykonać inna osoba” – mówi prof. Zbigniew Kalarus. –
Przystępując do pomiaru, najlepiej przyłożyć trzy palce – drugi, trzeci i czwarty –
w niewielkim dołku na końcu przedramienia, powyżej kciuka, gdzie przebiega tętnica promieniowa. Siła ucisku powinna być niewielka. Pod palcami wyczuwa się falę tętna – puls. Należy policzyć uderzenia np. w ciągu 30 s. Wartość tę mnożymy przez dwa i uzyskujemy częstość tętna na minutę. Samo stwierdzenie nieprawidłowości w pomiarze nie jest równoznaczne z rozpoznaniem migotania przedsionków, ale powinno skłonić do wizyty u lekarza, który zleci wykonanie innych badań takich jak EKG i Holter EKG, na podstawie których możliwe będzie rozpoznanie migotania przedsionków” – tłumaczy prof. Kalarus.
Jak rozpoznać migotanie przedsionków?
Jest to najczęstszy typ zaburzeń rytmu serca, który lekarz z łatwością słyszy podczas badania słuchawkami.. Objawy subiektywne nie zawsze muszą się pojawić. U wielu chorych migotanie przedsionków przebiega bez żadnych symptomów; u reszty występują zróżnicowane objawy.
Ze względu na mocno zindywidualizowany przebieg choroby często trudno jest przeprowadzić samodzielną diagnozę.
Lista niepokojących objawów:
- przyspieszone, a wręcz galopujące bicie serca,
- niemożność podejmowania wzmożonego wysiłku fizycznego,
- łomotanie bądź kołatanie w sercu,
- zawroty głowy,
- uczucie zmęczenia,
- omdlenia,
- napadowe poty,
- duszności,
- niepokój i lęk.
Szacuje się, że co czwarta osoba, która obecnie ma 40 lat zachoruje w przyszłości na migotanie przedsionków. Ryzyko zachorowania rośnie z wiekiem i jest ono wyższe u mężczyzn niż u kobiet. O ile u osób pomiędzy 25. a 30. rokiem życia migotanie przedsionków występuje tylko u 3-4 osób na tysiąc, to u osób po 60. roku życia liczba ta zwiększa się aż do 90 osób na tysiąc.
Migotanie przedsionków – zapobieganie
Najważniejsza jest dbałość o zdrowy styl życia: zarówno w zakresie diety, jak i aktywności fizycznej czy wygospodarowania czasu na relaks. Oto kilka cennych wskazówek:
- dbaj o ruch – uprawiaj aktywność fizyczną 4-5 razy w tygodniu. Nie chodzi o forsowne treningi i wyczerpujące sporty, ale o lubianą formę ruchu,
- nie pal papierosów i ogranicz picie alkoholu, zwłaszcza tego mocnego (niektórzy pacjenci z migotaniem przedsionków muszą całkowicie odstawić alkohol),
- zrzuć nadmiar kilogramów – dbaj o to, aby twoje BMI nie przekraczało granicy 25,
- przetestuj różne techniki relaksacyjne i wybierz tę, która działa na ciebie odstresowująco i przynosi ci prawdziwy spokój,
- podejmij efektywne leczenie nadciśnienia tętniczego i cukrzycy,
- przerzuć się na dietę śródziemnomorską – włącz do jadłospisu oliwę z oliwek, warzywa, owoce, drób, ryby, orzechy, ziarna, rośliny strączkowe i produkty o niskiej zawartości tłuszczu,
- ogranicz spożycie energetyków, czerwonego mięsa i słodyczy
Wałcz, dnia 02.10.2018 r.
Sporządził: Iwona Kępska
Krystyna Krogulewska